Research Article

Korean Journal of Plant Resources. 31 October 2018. 554-574
https://doi.org/10.7732/kjpr.2018.31.5.554

ABSTRACT


MAIN

  • 서언

  • 재료 및 방법

  • 결과 및 고찰

  •   관속식물상

  •   산림청 지정 희귀식물

  •   한반도 특산식물

  •   식물구계학적 특정식물

  •   외래식물

  •   유용식물

  • 적요

서언

봉화산(874.9 m)은 행정구역상 강원도 양구군 양구읍 석현리, 남면 도촌리~원리에 걸쳐 있으며, DMZ 접경지역 인근 북위 38° 02′~ 04′, 동경 127° 58′~ 128° 02′에 자리 잡고 있다. 태백산맥과 광주산맥에서 갈라져 나온 대암산맥은 양구군의 주요 3개의 내륙산맥 중 첫 번째 산맥으로 가칠봉(1,242 m), 대우산(1,178 m), 도솔산(1,148 m) 등의 고산을 품고 있다. 대암산맥은 대암산(1,304 m)을 기점으로 남하하며 낮은 산지를 형성하다가 비교적 높은 봉화산(874.9 m)을 이루고 마침내 소양강에 닿으며 양구군과 춘천시의 경계를 이루게 된다. 봉화산이라는 이름은 조선 선조 37년(1604년)에 산정에 봉화대가 설치되어 있던 곳에서 유래되었으며 지금까지도 봉화대의 흔적이 남아있다. 봉화산 정상에 오르면 양구 시가지를 한눈에 볼 수 있고 양구를 둘러싼 사명산과 대암산 자락을 조망할 수 있다(Gangwond-do, 2014).

양구군의 기후는 태백산의 서쪽 영서내륙에 위치한 소규모 지역에 나타나는 소기후의 특징을 보이며 기온의 연교차가 다른 지역에 비해 심한편이다. 연 평균 기온은 12.6℃ (2014년)이고, 연 평균 강수량은 1,315 ㎜이다(Yanggu-gun, 2015). 양구군에는 편마암 복합체 지질과 대보화강암류 지질 2가지 종류의 지질구조가 나타나며, 토양의 대부분이 화강암과 편마암이 풍화되어 형성된 사질양토이다(Yanggu-gun, 2014).

한편, 접경지역지원법에 의하여 민간인통제선 이남으로부터 25 ㎞ 거리 내 범위로 정의되는 접경지역은 비무장지대 일원으로 불리며 자연생태적으로나 역사문화적으로 가치있는 공간으로 인식되고 있다(Heo et al., 2017). 한국전쟁 이후 군부대 사격장으로 사용되어 일반인의 출입이 쉽지 않았던 봉화산은 접경지역의 요새라고 해도 과언이 아닐 것이다. 이렇듯 접경지역에 위치한 봉화산의 지리적 입지는 DMZ와 그 이남지대를 연결하는 완충지대로 기능하고 있다. 따라서 봉화산의 식물자원을 조사하는 것은 DMZ와 그 이북지역의 식물상을 이해하는 한 방법이기도 하다는 점에서 큰 의미를 지닌다.

지금까지 봉화산을 대상으로 진행된 식물상 연구는 시도된 적 없으나 대암산, 도솔산, 광치령 등 봉화산 주변 산지의 식물조사는 여러 차례 진행된 바 있다. Min et al. (2000)은 대암산(강원·양구, 인제)과 그 인근 산지의 식물을 조사한 결과 70과 167속 258분류군을 알린 바 있다. 대암산 용늪을 대상으로 Ryu and Kim (2006)은 63과 158속 226분류군의 식물을 발표하였고, 같은 조사지를 대상으로 Choi and Heo (2009)는 2007년 총 4차례에 걸친 조사 결과 67과 175속 총 249분류군의 식물을 보고하였다. 봉화산의 북쪽에 연이어 위치한 도솔산(강원·양구), 대우산(강원·양구), 가칠봉(강원·양구)에 대하여 Choi et al. (2009)은 61과 158속 총 229분류군의 식물을 조사한 바 있고, Kim et al. (2014)은 2012년 4월부터 2013년 9월까지 15차례에 걸쳐 도솔산 일대의 관속식물상에 대한 탐색 결과 89과 281속 총 510분류군의 식물상을 학계에 발표하였다. Heo et al. (2017)은 대암산과 봉화산 사이에 위치한 광치령을 대상으로 89과 298속 442종 4아종 62변종 6품종 총 514분류군의 관속식물을 파악하였고, Kim et al. (2017)은 봉화산의 서쪽에 위치한 사명산의 식물을 탐색하여 92과 308속 466종 3아종 62변종 7품종 총 538분류군의 식물을 밝히기도 하였다.

요컨대 본 연구는 봉화산을 대상으로 수행된 첫 식물상 연구논문이라는 점에서 큰 의미를 지닌다. 아울러 본 연구는 비무장지대와 그 이북 지역의 식물을 이해하는 한 수단이 될 수 있으며, 기후변화에 따른 식물 종의 지리적 북상에 대한 이정표로 기능할 수 있을 것이며, 군사시설물 설치, 작전도로 통행, 산간지방의 산나물 채취 등에 따른 인위적 훼손에 대응하여 보전을 위한 기초 자료로 활용될 것이라 기대된다.

재료 및 방법

봉화산 일대에 분포하는 관속식물 종을 보다 정확히 알아보기 위하여 대상지 인근 지역을 중심으로 보고된 문헌 조사를 통해 예비 목록을 작성하였다. 이를 토대로 2015년 5월부터 2017년 4월까지 총 10회에 걸쳐 봉화산 일대의 관속 식물분포에 대한 전수 조사를 실시하였다. 봉화산 주능선을 중심으로 산지의 계곡부, 능선부, 사면부 등을 다양하게 조사하였고, 식물에 대한 정확한 동정을 위하여 생식기관이 있는 개체를 중심으로 채집하였다. 조사과정 중 부득이하게도 식물표본을 채집하지 못한 일부 종에 대해서는 화상 자료를 확보하였다. 채집된 모든 식물 표본에 대하여 채집 번호와 좌표를 부여하였으며, 증거표본은 국립수목원의 분원인 DMZ자생식물원에 보관하였다. 조사된 관속식물의 목록은 Engler의 분류 체계(Melchior, 1964)를 따라 작성하였고(Appendix 1), 과(Family) 내에서는 속명과 종명의 알파벳순으로 배열하였으며, 양치식물은 국립수목원의 연구결과물(Korean Fern Society, 2005)과 최근 연구경향(Lee and Lee, 2015)에 준하여 정리하였다. 학명과 국명의 사용은 국가표준식물목록(http://www.nature.go.kr/kpni/; Korea National Arboretum, 2014)을 따랐으며, 작성된 관속식물목록을 바탕으로 한반도특산식물목록(Chung et al., 2017), 희귀식물(Korea National Arboretum, 2009), 식물구계학적 특정식물(Kim, 2000)을 정리하였다. 외래식물에 대한 자료는 Yim and Jeon (1980)이 제시한 기준에 따라 도시화지수와 귀화율을 산출하였고, Lee et al. (2011)이 제시한 목록을 토대로 귀화도 등급을 분석하였다. 자원식물의 유용도 분석은 Lee (1976)의 생활형에 따라 작성하였다.

결과 및 고찰

관속식물상

봉화산 일대에 분포하는 관속식물은 93과 309속 458종 4아종 58변종 5품종으로 총 525분류군으로 양치식물(Pteridophyta)은 9과 17속 26종 4변종 30분류군, 나자식물(Gymnospermae)은 2과 2속 3종 3분류군, 피자식물(Angiospermae)은 82과 290속 431종 4아종 54변종 5품종 493분류군으로 확인되었다(Table 2, Appendix 1). 이는 한반도에 분포하는 관속 자생식물과 외래식물을 합한 4,499분류군(Korea National Arboretum and The Plant Taxonomic Society of Korea, 2014)의 약 11.7%에 해당된다. 또한 강원도에서 확인된 관속식물 1,465분류군(Korea Forest Service and Korea National Arboretum, 2009)의 약 36%, 양구군 관속식물 1,050분류군(Yanggu County, 2014)의 약 50%를 차지한다. 조사된 전체 분류군을 과별로 분석한 결과 국화과 63분류군, 벼과 36분류군, 장미과 28분류군, 백합과 25 분류군 콩과 21분류군 순으로 확인되었다.

Table 1. The dates and routes of investigation

No.DateInvestigation routes
107 May 2015Seokhyeon-ri → Summit → Simpo-ri
219 May 2015Guam-ri → Summit → Juk-ri → Guam-ri
301 Jul. 2015Guam-ri → Ridgeline → Dochon-ri → Guam-ri
406 Jul. 2015Center of Korea Observatory → Guam-ri → Ridgeline → Dochon-ri
521 Jul. 2015Simpo-ri → Ridgeline → Seokhyeon-ri→ Simpo-ri
611 Sep. 2015Simpo-ri → Seokhyeon-ri→ Simpo-ri
714 Sep. 2015Guam-ri → Ridgeline → Dochon-ri → Won-ri
802 Oct 2015Guam-ri → Summit → Juk-ri → Guam-ri
918 May 2016Guam-ri → Dochon-ri → Center of Korea Observatory→ Won-ri
1025 Apr. 2017Guam-ri → Summit → Juk-ri → Guam-ri

Table 2. Summary on the floristics of Mt. Bonghwa

TaxaFam.Gen.Sp.Subsp.Var.For.Total
Pteridophyta9172604030
Gymnospermae2230003
Angiospermae822904314545492
  Dicotyledoneae732343424464396
  Monocotyledoneae9568908196
Total933094584585525

http://static.apub.kr/journalsite/sites/kjpr/2018-031-05/N0820310513/images/kjpr_31_05_13_F1.jpg
Fig. 1.

The investigated area in this study.

산림청 지정 희귀식물

Korea National Arboretum (2009)은 IUCN이 권고한 목록을 재평가하여 희귀식물의 범주를 야생멸종(Extinct in the Wild/ EW), 멸종위기종(Critically Endangered/CR), 위기종(Endangered Species/EN), 취약종(Vulnerable/VU), 약관심종(Least Concerned/LC), 자료부족종(Data Deficient/DD)으로 구분한 바 있다. 이에 준하여 분석된 봉화산의 희귀식물은 위기종(EN)으로 인식되는 개느삼(Echinosophora koreensis) 1분류군, 취약종(VU)에 놓여있는 삼지구엽초(Epimedium koreanum), 쇠채(Scorzonera albicaulis), 2분류군, 약관심종(LC)에 속하는 홀아비바람꽃(Anemone koraiensis), 쥐방울덩굴(Aristolochia contorta), 과남풀(Gentiana triflora var. japonica), 참배암차즈기(Salvia chanryoenica), 미치광이풀(Scopolia japonica) 등 9분류군으로 총 12분류군의 산림청 지정 희귀식물이 확인되었다. 이는 국내의 희귀식물로 여겨지는 571분류군의 약 2.1%에 해당하는 것으로 분석되었다(Table 3, Appendix 1). 양구군을 중심으로 강원도의 일부 지역에서만 발견되는 것으로 알려진 개느삼(위기종, LC) 군락지가 본 연구 결과 확인되었다. 봉화산 정상부 ~ 봉화대에 인접한 남서측 능선부의 소나무림과 도촌면 국토정중앙천문대 인근 소나무림에서 개느삼이 50여 개체 이상 하층 식생 군락을 이루고 있었다. 두 군락지 모두 일반인의 동선에서 다소 벗어나 있었으나, 인위적 접근이 어렵지 않은 곳에 자리하고 있다는 특성상 지속적인 모니터링이 필요할 것으로 사료되었다. 한편, 약관심종으로 분류되는 참배암차즈기와 미치광이풀은 봉화산 정상으로 가는 주등산로에서 비교적 멀지 않은 곳에서 군락을 이루고 있었다. 자생지는 비교적 건강한 상태였으나 등산로에 인접해 있기에 훼손의 위험에 노출되어 있었고, 보전을 위한 인식 마련이 필요한 것으로 판단되었다.

Table 3. The list of rare plants in Mt. Bonghwa

Family nameScientific name and Korean nameGrade
LeguminosaeEchinosophora koreensis (Nakai) Nakai 개느삼EN
BerberidaceaeEpimedium koreanum Nakai 삼지구엽초VU
CompositaeScorzonera albicaulis Bunge 쇠채
RanunculaceaeAnemone koraiensis Nakai 홀아비바람꽃LC
AristolochiaceaeAristolochia contorta Bunge 쥐방울덩굴
SaxifragaceaeRodgersia podophylla A.Gray 도깨비부채
Violaceae Exochorda serratifolia S.Moore 금강제비꽃
GentianaceaeGentiana triflora var. japonica (Kusn.) H.Hara 과남풀
BoraginaceaeLithospermum erythrorhizon Siebold & Zucc. 지치
LabiataeSalvia chanryoenica Nakai 참배암차즈기
SolanaceaeScopolia japonica Maxim. 미치광이풀
LiliaceaeStreptopus ovalis (Ohwi) F.T.Wang & Y.C.Tang 금강애기나리

한반도 특산식물

조사지역에서 확인된 525분류군 중 특산식물(endemic plants)은 홀아비바람꽃(Anemone koraiensis Nakai), 할미밀망(Cimicifuga heracleifolia var. bifida Nakai), 덕우기름나물(Peucedanum insolens Kitag.), 병꽃나무(Weigela subsessilis (Nakai) L.H. Bailey), 참배암차즈기(Salvia chanryoenica Nakai), 고려엉겅퀴(Cirsium setidens (Dunn) Nakai), 처녀치마(Heloniopsis koreana Fuse, N.S. Lee and M.N. Tamura) 등 총 17분류군으로 확인되었다(Table 4, Appendix 1). 이는 우리나라 특산식물로 알려진 360분류군(Oh et al., 2005)의 약 4.4%, 본 연구에서 조사된 전체 식물의 약 3.2%에 해당되었다. 특산식물은 은 어느 한정된 지역에서만 생육하는 고유식물로 광범위하게 분포했던 종이 여러 환경요인에 의해 분포역이 좁아지게 되었거나(relic endemics) 새로운 국지적 종분화에 의해 종이 형성된(neo-endemics) 탓에 흔히 개체군의 크기가 축소되거나 작은 집단을 유지하는 경향을 보이며, 미세한 환경 변화에도 민감하게 반응하기 때문에 우선적으로 관리되고 보전되어야 할 대상으로 인식되고 있다(Oh et al., 2005). 봉화산은 정상부의 봉화대로 이어지는 등산로 외에는 일반인을 위해 설계된 등산로가 없고, 일부지역이 군 사격장으로 이용되고 있으며 지뢰미확인지대라는 특성 상 비교적 일반인들에 의한 훼손으로부터는 벗어나 있으나, 산나물 채취 및 군사시설물에 의한 훼손의 위험에 노출되어 있는 것으로 분석되었다. 따라서 본 연구에서는 봉화산 일대에 분포하는 한반도 특산식물을 조사하고 기초자료를 제공하는 것과 동시에 그 보전가치를 알리고자 하였다.

Table 4. The list of Korean endemic plants in Mt. Bonghwa area

Family nameScientific nameKorean name
SalicaceaePopulus tomentiglandulosa T.B.Lee은사시나무(재)
SalicaceaeSalix koriyanagi Kimura키버들
RanunculaceaeAconitum pseudolaeve Nakai진범
RanunculaceaeAnemone koraiensis Nakai홀아비바람꽃
RanunculaceaeClematis trichotoma Nakai할미밀망
LeguminosaeEchinosophora koreensis (Nakai) Nakai개느삼
LeguminosaeVicia chosenensis Ohwi노랑갈퀴
Violaceae Viola seoulensis Nakai (Nakai) C.H.Kim & B.Y.Sun서울제비꽃
UmbelliferaePeucedanum insolens Kitag.덕우기름나물
RubiaceaeAsperula lasiantha Nakai갈퀴아재비
LabiataeSalvia chanryoenica Nakai참배암차즈기
Caprifoliaceae Lonicera subsessilis Rehder청괴불나무
CaprifoliaceaeWeigela subsessilis (Nakai) L.H.Bailey병꽃나무
CompositaeCirsium setidens (Dunn) Nakai고려엉겅퀴
CompositaeSaussurea pseudogracilis Kitam. 가야산은분취
LiliaceaeHeloniopsis koreana Fuse, N.S.Lee & M.N. Tamura처녀치마

식물구계학적 특정식물

Kim (2000)에 의해 Ⅰ등급부터 Ⅴ등급까지 평가된 한반도의 식물구계학적 특정식물을 바탕으로 환경부는 식물구계학적 특정식물을 지정하여 그 보전 가치를 등급화하고 있다. 봉화산에서 조사된 525분류군을 환경부에서 지정한 식물구계학적 특정식물에 따라 구분해 본 결과 Ⅴ등급 식물로 삼지구엽초(Epimedium koreanum Nakai), 개느삼(Echinosophora koreensis (Nakai) Nakai) 분류군이 확인되었고, Ⅳ등급 종은 들바람꽃(Anemone amurensis (Korsh.) Kom.), 홀아비바람꽃(Anemone koraiensis Nakai), 회리바람꽃(Waldsteinia ternata (Stephan) Fritsch), 도깨비부채(Rodgersia podophylla A.Gray) 등 5분류군이 출현하였다. Ⅲ등급은 노랑갈퀴(Vicia chosenensis Ohwi 노랑갈퀴), 참조팝나무(Spiraea fritschiana C.K.Schneid.), 참배암차즈기(Salvia chanryoenica Nakai), 미치광이풀(Scopolia japonica Maxim.), 두루미꽃(Maianthemum bifolium (L.) F.W.Schmidt) 등 18분류군이 확인되었다(Table 5, Appendix 1).

Table 5. The list of grade IV to V floristic characteristics plants in Mt. Bonghwa

Family nameScientific name and Korean nameGrade
BerberidaceaeEpimedium koreanum Nakai 삼지구엽초
LeguminosaeEchinosophora koreensis (Nakai) Nakai 개느삼
RanunculaceaeAnemone amurensis (Korsh.) Kom. 들바람꽃
RanunculaceaeAnemone koraiensis Nakai 홀아비바람꽃
RanunculaceaeAnemone reflexa Steph. & Willd. 회리바람꽃
SaxifragaceaeRodgersia podophylla A.Gray 도깨비부채
AceraceaeAcer pictum subsp. mono (Maxim.) Ohashi 고로쇠나무

외래식물

본 조사를 통해 닭의덩굴(Fallopia dumetorum (L.) Holub), 소리쟁이(Rumex crispus L.), 좀명아주(Chenopodium ficifolium Smith), 큰조아재비(Phleum pratense L.) 등 총 31분류군의 외래식물이 봉화산에 분포하는 것으로 확인되었다(Table 6, Appendix 1). 귀화율(Naturalized Index: 조사지 내 귀화식물의 종수/조사지 내 출현식물의 총 종수×100)은 약 5.8%로 나타났으며, 도시화지수(Urbanization Index: 조사지 내 출현한 귀화식물의 수/한반도(혹은 남한)에 유입된 귀화식물의 수×100)는 약 7.25%로 분석되었다. 이 중 국화과 11분류군, 벼과 5분류군, 콩과 4분류군 순으로 높은 출현 비율을 나타냈다. 본 조사지 내 귀화율(5.8%)은 국내산지의 평균 귀화율인 10.3% (Koh et al., 1995)와 비교했을 때 비교적 낮은 수치로 나타났다. 그럼에도 불구하고 본 연구지는 접경지대라는 특성상 군사 시설물과 군사 작전 도로를 중심으로 외래식물이 확산될 여지를 품고 있기에, 주기적인 모니터링을 통한 도입식물 확인이 필요할 것으로 판단되었다.

Table 6. The list of naturalized plants in Mt. Bonghwa

No.Family nameScientific nameCommon name
1PolygonaceaeFallopia dumetorum (L.) Holub닭의덩굴
2PolygonaceaeRumex crispus L.소리쟁이
3CaryophyllaceaeCerastium glomeratum Thuill.유럽점나도나물
4ChenopodiaceaeChenopodium ficifolium Smith좀명아주
5ChenopodiaceaeChenopodium glaucum L. 취명아주
6AmaranthaceaeAmaranthus retroflexus L.털비름
7CruciferaeLepidium virginicum L.콩다닥냉이
8CruciferaeLepidium apetalum Willd.다닥냉이
9RosaceaePotentilla supina L.개소시랑개비
10LeguminosaeAmorpha fruticosa L.족제비싸리
11LeguminosaeRobinia pseudoacacia L.아까시나무
12LeguminosaeTrifolium pratense L. 붉은토끼풀
13LeguminosaeTrifolium repens L.토끼풀
14OnagraceaeOenothera biennis L.달맞이꽃
15ConvolvulaceaeConvolvulus arvensis L. 서양메꽃
16CompositaeAmbrosia artemisiifolia L. 돼지풀
17CompositaeAmbrosia trifida L.단풍잎돼지풀
18CompositaeAster pilosus Willd.미국쑥부쟁이
19CompositaeBidens frondosa L.미국가막사리
20CompositaeCarduus crispus L.지느러미엉겅퀴
21CompositaeConyza canadensis (L.) Cronquist망초
22CompositaeErigeron annuus (L.) Pers.개망초
23CompositaeErigeron strigosus Muhl.주걱개망초
24CompositaeGalinsoga ciliata (Raf.) S.F.Blake 털별꽃아재비
25CompositaeMatricaria matricariodes Porter 족제비쑥
26CompositaeTaraxacum officinale Weber서양민들레
27GramineaeDactylis glomerata L.오리새
28GramineaeFestuca arundinacea Schreb. 큰김의털
29GramineaePanicum dichotomiflorum Michx.미국개기장
30GramineaePhleum pratense L.큰조아재비
31GramineaePoa pratensis L.왕포아풀

유용식물

봉화산 일대에서 확인된 525종류의 식물에 대한 유용도를 분석한 결과 식용자원으로 분류되는 식물 213분류군(40.9%), 목축 및 사료 자원으로 이용되는 식물 196분류군(37.2%), 약용식물 172분류군(32.6%), 관상용 50분류군(9.5%), 목재용, 염료용, 섬유용으로 이용되는 식물이 각각 23분류군(4.3%), 10분류군(1.9%), 6분류군(1.1%)으로 나타났고, 이외에 용도를 특정할 수 없는 식물이 118분류군(22.3%)로 해석되었다(Table 7, Appendix 1).

Table 7. Usefulness of vascular plants distributed in Mt. Bonghwa

UsezEtFxMwOyPsIuSvTrU
Taxa (No.)21361725019631023118
Ratio (%)40.91.132.69.537.20.51.94.322.3
zE: Edible, tF: Fiber, xM: Medicinal, wO: Ornamental, yP: Pasture, sI: Industrial, uS: Stain, vT: Timber, rU: Unknown use.

적요

본 연구는 강원도 양구군 DMZ 접경지역에 위치한 봉화산(874.9m)의 관속식물을 밝히고 보전이 필요한 주요 식물과 자원 식물들의 분포를 파악하고자 수행되었다. 2015년 5월부터 2017년 4월까지 총 10차례에 걸쳐 조사된 관속식물은 93과 309속 358종 4아종 58변종 5품종으로 총 525종이 파악되었다. 그중 산림청에서 지정한 희귀식물은 개느삼, 삼지구엽초, 쇠채 등 총 12분류군, 한국 특산식물은 진범, 요강나물, 고려엉겅퀴 등 총 17분류군이 확인되었고, 식물구계학적 특정식물은 Ⅴ등급에 해당하는 삼지구엽초, 개느삼 등을 포함하여 총 80분류군이 분석되었다. 외래식물은 31분류군으로 파악되었으며 귀화율과 도시화지수는 각각 5.8%, 7.25%로 나타났다. 조사된 525분류군의 유용도는 식용자원으로 분류되는 식물 213분류군(40.9%), 목축 및 사료 자원으로 이용되는 식물 196분류군(37.2%), 약용식물 172분류군(32.6%), 관상용 50분류군(9.5%), 목재용, 염료용, 섬유용으로 이용되는 식물이 각각 23분류군(4.3%), 10분류군(1.9%), 6분류군(1.1%)으로 분석되었다.

Appendix

Appendix 1. The list of vascular plants of Bonghwasan including voucher specimens

Scientific name / Common name1z2345
Equisetaceae 속새과
1. Equisetum arvense L. 쇠뜨기 E,P
2. Equisetum hyemale L. 속새 DMZ_Bonghwasan_189M,P
Lycopodiaceae 석송과
3. Lycopodium serratum Thunb. 뱀톱 DMZ_Bonghwasan_154M
Selaginellaceae 부처손과
4. Selaginella rossii (Baker) Warb. 구실사리
Ophioglossaceae 고사리삼과
5. Sceptridium nipponicum (Makino) Holub 단풍고사리삼
DMZ_Bonghwasan_76
6. Sceptridium ternatum (Thunb.) Lyon 고사리삼 DMZ_Bonghwasan_6M
Osmundaceae 고비과
7. Osmunda cinnamomea var. forkiensis Copel 꿩고비 DMZ_Bonghwasan_51
8. Osmunda japonica Thunb. 고비 E,M
Pteridaceae 고사리과
9. Dennstaedtia hirsuta (Sw.) Mett. ex Miq. 잔고사리 DMZ_Bonghwasan_324
10. Dennstaedtia wilfordii (T.Moore) H.Christ 황고사리 DMZ_Bonghwasan_91
11. Pteridium aquilinum var. latiusculum (Desv.) Underw. ex Hell. 고사리
DMZ_Bonghwasan_166
E,O
Dryopteridaceae 면마과
12. Arachniodes borealis Seriz. 왁살고사리 DMZ_Bonghwasan_141
13. Athyrium brevifrons Kodama ex Nakai 참새발고사리
DMZ_Bonghwasan_383
E,M
14. Athyrium niponicum (Mett.) Hance 개고사리 DMZ_Bonghwasan_280E
15. Deparia orientalis (Z.R.Wang & J.J.Chien) Nakai 흰털고사리
DMZ_Bonghwasan_92
16. Deparia pycnosora (H.Christ) M.Kato 털고사리 DMZ_Bonghwasan_7
17. Dryopteris crassirhizoma Nakai 가는잎족제비고사리
18. Dryopteris crassirhizoma Nakai 관중 DMZ_Bonghwasan_318E,M
19. Dryopteris monticola (Makino) C.Chr. 왕지네고사리
20. Onoclea orientalis (Hook.) Hook. 개면마
21. Onoclea sensibilis var. interrupta Maxim. 야산고비 DMZ_Bonghwasan_319E
22. Polystichum ovatopaleaceum var. coraiense (H.Christ) Sa.Kurata
참나도히초미
23. Polystichum tripteron (Kunze) C.Presl 십자고사리 DMZ_Bonghwasan_66
24. Thelypteris palustris (Salisb.) Schott 처녀고사리 DMZ_Bonghwasan_177
25. Woodsia manchuriensis Hook. 만주우드풀
26. Woodsia polystichoides D.C.Eaton 우드풀
Aspleniaceae 꼬리고사리과
27. Asplenium incisum Thunb. 꼬리고사리 DMZ_Bonghwasan_29
28. Asplenium ruprechtii Kurata 거미고사리 DMZ_Bonghwasan_102
29. Asplenium yokoscense (Franch. & Sav.) H.Christ 뱀고사리 E
Polypodiaceae 고란초과
30. Lepisorus ussuriensis (Regel & Maack) Ching 산일엽초
DMZ_Bonghwasan_149
Pinaceae 소나무과
31. Pinus densiflora Siebold & Zucc. 소나무 DMZ_Bonghwasan_225E,M,O,T
32. Pinus koraiensis Siebold & Zucc. 잣나무 DMZ_Bonghwasan_244E,M,O,T
Cupressaceae 측백나무과
33. Juniperus rigida Siebold & Zucc. 노간주나무 DMZ_Bonghwasan_130VUM,S
Juglandaceae 가래나무과
34. Juglans mandshurica Maxim. 가래나무 DMZ_Bonghwasan_118E,F,T
Salicaceae 버드나무과
35. Populus davidiana Dode 사시나무 DMZ_Bonghwasan_218 M,P
36. Populus tomentiglandulosa T.B.Lee 은사시나무 DMZ_Bonghwasan_239T
37. Salix caprea L. 호랑버들 DMZ_Bonghwasan_453P
38. Salix gracilistyla Miq. 갯버들 DMZ_Bonghwasan_372P
39. Salix koriyanagi Kimura 키버들 DMZ_Bonghwasan_351P
40. Salix koreensis Andersson 버드나무 DMZ_Bonghwasan_415S
41. Salix rorida Laksch. 분버들 DMZ_Bonghwasan_274S
Betulaceae 자작나무과
42. Alnus sibirica Fisch. ex Turcz. 물오리나무 MZ_Bonghwasan_138S
43. Betula chinensis Maxim. 개박달나무 T
44. Betula costata Trautv. 거제수나무 DMZ_Bonghwasan_5M
45. Betula davurica Pall. 물박달나무 DMZ_Bonghwasan_17T
46. Betula ermanii Cham. 사스래나무 DMZ_Bonghwasan_217T
47. Betula platyphylla var. japonica (Miq.) H. Hara 자작나무
DMZ_Bonghwasan_242
O
48. Betula schmidtii Regel 박달나무 DMZ_Bonghwasan_410T
49. Carpinus cordata Blume 까치박달 DMZ_Bonghwasan_292P,T
50. Corylus heterophylla Fisch. ex Trautv. 개암나무 DMZ_Bonghwasan_122E,M,P
51. Corylus sieboldiana var. mandshurica (Maxim.&Rupr.) C.K.Schneid.
물개암나무 DMZ_Bonghwasan_104
E,M
Fagaceae 참나무과
52. Castanea crenata Siebold & Zucc. 밤나무 DMZ_Bonghwasan_142E,M,S,T
53. Castanea acutissima Carruth. 상수리나무 DMZ_Bonghwasan_276E,M,S,T
54. Castanea aliena Blume 갈참나무 DMZ_Bonghwasan_93E,M,S,T
55. Quercus dentata Thunb. 떡갈나무 DMZ_Bonghwasan_399E,M,S,T
56. Quercus mongolica Fisch. ex Ledeb. 신갈나무 DMZ_Bonghwasan_229E,P,T
57. Quercus serrata Thunb. 졸참나무 DMZ_Bonghwasan_250E,M,P,T
58. Quercus variabilis Blume 굴참나무 DMZ_Bonghwasan_191E,M,R,T
Ulmaceae 느릅나무과
59. Hemiptelea davidii (Hance) Planch. 시무나무 DMZ_Bonghwasan_433E,P
60. Ulmus davidiana var. japonica (Rehder) Nakai 느릅나무
DMZ_Bonghwasan_199
E,M,T
61. Ulmus laciniata (Trautv.) Mayr 난티나무 DMZ_Bonghwasan_387E,M,T
Moraceae 뽕나무과
62. Morus bombycis Koidz. 산뽕나무 DMZ_Bonghwasan_148E,M,P,S
Cannabaceae 삼과
63. Humulus japonicus Sieboid & Zucc. 환삼덩굴 DMZ_Bonghwasan_456E,M,P
Urticaceae 쐐기풀과
64. Boehmeria spicata (Thunb.) Thunb. 좀깨잎나무 DMZ_Bonghwasan_443F
65. Boehmeria tricuspis (Hance) Makino 거북꼬리 DMZ_Bonghwasan_95E,F
66. Boehmeria tricuspis var. unicuspis Makino 풀거북꼬리
DMZ_Bonghwasan_116
E,F
67. Pilea japonica (Maxim.) Hand.-Mazz. 산물통이
68. Pilea mongolica Wedd. 모시물통이 DMZ_Bonghwasan_103P
Santalaceae 단향과
69. Thesium chinense Turcz. 제비꿀 DMZ_Bonghwasan_36M
Polygonaceae 마디풀과
70. Fallopia dumetorum (L.) Holub 닭의덩굴 DMZ_Bonghwasan_393
71. Persicaria filiformis (Thunb.) Nakai ex Mori 이삭여뀌M
72. Persicaria hydropiper (L.) Spach 여뀌M,P
73. Persicaria nepalensis (Meisn.) H.Gross 산여뀌 DMZ_Bonghwasan_306P
74. Persicaria perfoliata (L.) H.Gross 며느리배꼽 DMZ_Bonghwasan_481E
75. Persicaria senticosa (Meisn.) H.Gross ex Nakai 며느리밑씻개
DMZ_Bonghwasan_404
E,P
76. Persicaria thunbergii (Siebold & Zucc.) H.Gross ex Nakai 고마리
DMZ_Bonghwasan_479
P
77. Persicaria viscosa (Hamilt. ex D.Don) H.Gross ex D.Don 기생여뀌
78. Polygonum aviculare L. 마디풀 DMZ_Bonghwasan_136E,M
79. Rumex acetosa L. 수영 DMZ_Bonghwasan_26M
80. Rumex crispus L. 소리쟁이 DMZ_Bonghwasan_429E,M,P
81. Rumex maritimus L. 금소리쟁이 DMZ_Bonghwasan_127P
Portulacaceae 쇠비름과
82. Portulaca oleracea L. 쇠비름 DMZ_Bonghwasan_72E,M,P
Caryophyllaceae 석죽과
83. Arenaria serpyllifolia L.벼룩이자리 DMZ_Bonghwasan_215E
84. Cerastium glomeratum Thuill. 유럽점나도나물 DMZ_Bonghwasan_34E
85. Lychnis cognata Maxim. 동자꽃 DMZ_Bonghwasan_58O,P
86. Pseudostellaria davidii (Franch.) Pax ex Pax & Hoffm. 덩굴개별꽃
DMZ_Bonghwasan_394
E,M
87. Pseudostellaria palibiniana (Takeda) Ohwi 큰개별꽃 DMZ_Bonghwasan_42E
88. Pseudostellaria heterophylla (Miq.) Pax ex Pax & Hoffm. 개별꽃
DMZ_Bonghwasan_182
E,M
89. Silene firma Siebold & Zucc. 장구채 E,M,P
90. Stellaria aquatica (L.) Scop. 쇠별꽃 DMZ_Bonghwasan_96E,M
Chenopodiaceae 명아주과
91. Chenopodium album var. centrorubrum Makino 명아주
DMZ_Bonghwasan_556
E,P
92. Chenopodium ficifolium Smith 좀명아주 DMZ_Bonghwasan_160E,P
93. Chenopodium glaucum L. 취명아주 DMZ_Bonghwasan_325E,P
Amaranthaceae 비름과
94. Amaranthus retroflexus L. 털비름 DMZ_Bonghwasan_87E,P
Magnoliaceae 목련과
95. Magnolia sieboldii K.Koch 함박꽃나무 DMZ_Bonghwasan_264O,P
Schisandraceae 오미자과
96. Schisandra chinensis (Turcz.) Baill. 오미자 DMZ_Bonghwasan_436E,M
Lauraceae 녹나무과
97. Lindera obtusiloba Blume 생강나무 DMZ_Bonghwasan_223E,M,O
Ranunculaceae 미나리아재비과
98. Aconitum jaluense Kom. 투구꽃 DMZ_Bonghwasan_323M
99. Aconitum pseudolaeve Nakai 진범 DMZ_Bonghwasan_282M
100. Actaea asiatica H. Hara 노루삼 DMZ_Bonghwasan_54
101. Adonis amurensis Regel & Radde 복수초 DMZ_Bonghwasan_417M,O
102. Anemone amurensis (Korsh.) Kom. 들바람꽃 DMZ_Bonghwasan_398
103. Anemone koraiensis Nakai 홀아비바람꽃 DMZ_Bonghwasan_455LC
104. Anemone reflexa Steph. & Willd. 회리바람꽃 DMZ_Bonghwasan_457
105. Caltha palustris L. 동의나물 DMZ_Bonghwasan_396P
106. Cimicifuga dahurica (Turcz. ex Fisch. & C.A.Mey.) Maxim. 눈빛승마
DMZ_Bonghwasan_326
E,M
107. Clematis apiifolia DC. 사위질빵 DMZ_Bonghwasan_418
108. Clematis fusca var. coreana (H.Lev. & Vaniot) Nakai 요강나물
DMZ_Bonghwasan_316
109. Clematis heracleifolia DC. 병조희풀 DMZ_Bonghwasan_416M
110. Clematis trichotoma Nakai 할미밀망 DMZ_Bonghwasan_90
111. Clematis erniflora var. mandshurica (Rupr.) Ohw 으아리 DMZ_Bonghwasan_327M
112. Hepatica asiatica Nakai 노루귀 DMZ_Bonghwasan_197O
113. Pulsatilla koreana (Yabe ex Nakai) Nakai ex Nakai 할미꽃
DMZ_Bonghwasan_45
M
114. Ranunculus chinensis Bunge 젓가락나물
115. Ranunculus japonicus Thunb. 미나리아재비 DMZ_Bonghwasan_212M,P
116. Thalictrum filamentosum var. tenerum (Huth) Ohwi 산꿩의다리
DMZ_Bonghwasan_69
M
117. Thalictrum rochebrunianum var. grandisepalum (H.Lev.) Nakai 좀꿩의다리
DMZ_Bonghwasan_328
Berberidaceae 매자나무과
118. Caulophyllum robustum Maxim. 꿩의다리아재비 DMZ_Bonghwasan_9E,M
119. Epimedium koreanum Nakai 삼지구엽초 DMZ_Bonghwasan_222VUM
Menispermaceae 새모래덩굴과
120. Menispermum dauricum DC. 새모래덩굴 DMZ_Bonghwasan_151
Chloranthaceae 홀아비꽃대과
121. Chloranthus japonicus Siebold 홀아비꽃대 DMZ_Bonghwasan_266
Aristolochiaceae 쥐방울덩굴과
122. Aristolochia contorta Bunge 쥐방울덩굴 DMZ_Bonghwasan_162LCM
123. Asarum sieboldii Miq. 족도리풀 DMZ_Bonghwasan_248M
Actinidiaceae 다래나무과
124. Actinidia arguta (Siebold & Zucc.) Planch. ex Miq. 다래
DMZ_Bonghwasan_55
E,M
125. Actinidia kolomikta (Maxim. & Rupr.) Maxim. 쥐다래
DMZ_Bonghwasan_445
E
126. Actinidia polygama (Siebold & Zucc.) Planch. ex Maxim. 개다래
DMZ_Bonghwasan_181
E,M
Guttiferae 물레나물과
127. Hypericum ascyron L. 물레나물 DMZ_Bonghwasan_137E,O
128. Hypericum erectum Thunb. 고추나물 DMZ_Bonghwasan_375O,P
Papaveraceae 양귀비과
129. Chelidonium majus var. asiaticum (Hara) Ohwi 애기똥풀
DMZ_Bonghwasan_2324
M
130. Hylomecon vernalis Maxim. 피나물 DMZ_Bonghwasan_263M,O
Fumariaceae 현호색과
131. Corydalis pauciovulata Ohwi 선괴불주머니 DMZ_Bonghwasan_308
132. Corydalis remota Fisch. ex Maxim. 현호색 DMZ_Bonghwasan_265M
133. Corydalis speciosa Maxim. 산괴불주머니 DMZ_Bonghwasan_219
134. Dicentra spectabilis (L.) Lem. 금낭화 DMZ_Bonghwasan_380E,O
Cruciferae 십자화과
135. Arabis glabra Bernh. 장대나물 DMZ_Bonghwasan_441E
136. Capsella bursapastoris (L.) L.W.Medicus 냉이 DMZ_Bonghwasan_195E,M
137. Cardamine impatiens L. 싸리냉이 DMZ_Bonghwasan_230E
138. Cardamine flexuosa With. 황새냉이 DMZ_Bonghwasan_46E
139. Cardamine komarovii Nakai 는쟁이냉이 DMZ_Bonghwasan_390E
140. Cardamine leucantha (Tausch) O.E.Schulz 미나리냉이
DMZ_Bonghwasan_211
E
141. Draba nemorosa L. 꽃다지 DMZ_Bonghwasan_192E,M
142. Lepidium apetalum Willd. 다닥냉이 DMZ_Bonghwasan_133E,M
143. Lepidium virginicum L.콩다닥냉이 DMZ_Bonghwasan_38
144. Rorippa palustris (Leyss.) Besser 속속이풀 DMZ_Bonghwasan_173E
Crassulaceae 돌나물과
145. Hylotelephium viviparum (Maxim.) H.Ohba 새끼꿩의비름
DMZ_Bonghwasan_424
O
146. Sedum kamtschaticum Fisch. & Mey. 기린초 DMZ_Bonghwasan_382E
147. Sedum aizoon L. 가는기린초 DMZ_Bonghwasan_117E
148. Sedum polytrichoides Hemsl. 바위채송화 DMZ_Bonghwasan_329
149. Sedum sarmentosum Bunge 돌나물 DMZ_Bonghwasan_14E,M
Saxifragaceae 범의귀과
150. Astilbe koreana (Kom.) Nakai 숙은노루오줌 DMZ_Bonghwasan_330
151. Astilbe rubra Hook.f. & Thomson 노루오줌 DMZ_Bonghwasan_131M,P
152. Chrysosplenium flagelliferum F.Schmidt 애기괭이눈
DMZ_Bonghwasan_231
153. Chrysosplenium japonicum (Maxim.) Makino 산괭이눈
DMZ_Bonghwasan_419
154. Deutzia glabrata Kom. 물참대 DMZ_Bonghwasan_210O
155. Deutzia parviflora Bunge 말발도리 DMZ_Bonghwasan_64O
156. Deutzia uniflora Shirai 매화말발도리 DMZ_Bonghwasan_208O
157. Mukdenia rossii (Oliv.) Koidz. 돌단풍 DMZ_Bonghwasan_205
158. Philadelphus tenuifolius Rupr. & Maxim. 얇은잎고광나무
DMZ_Bonghwasan_30
O
159. Ribes mandshuricum (Maxim.) Kom. 까치밥나무 DMZ_Bonghwasan_293E,O
160. Rodgersia podophylla A.Gray 도깨비부채 DMZ_Bonghwasan_204LC
161. Saxifraga fortunei var. incisolobata (Engl. & Irmsch.) Nakai 바위떡풀
DMZ_Bonghwasan_409
E
Rosaceae 장미과
162. Agrimonia coreana Nakai 산짚신나물 E,M
163. Aruncus dioicus var. kamtschaticus (Maxim.) H. Hara 눈개승마
DMZ_Bonghwasan_389
E
164. Crataegus pinnatifida Bunge 산사나무 DMZ_Bonghwasan_220E,M
165. Duchesnea indica (Andr.) Focke 뱀딸기 DMZ_Bonghwasan_414E,M,P
166. Filipendula glaberrima Nakai 터리풀 DMZ_Bonghwasan_321O,P
167. Potentilla centigrana Maxim. 딱지꽃 DMZ_Bonghwasan_134
168. Potentilla cryptotaeniae Maxim. 물양지꽃 DMZ_Bonghwasan_301P
169. Potentilla dickinsii Franch. & Sav. 돌양지꽃 DMZ_Bonghwasan_395
170. Potentilla fragarioides var. major Maxim. 양지꽃 DMZ_Bonghwasan_235E,M
171. Potentilla freyniana Bornm. 세잎양지꽃 DMZ_Bonghwasan_25E,P
172. Potentilla supina L. 개소시랑개비 DMZ_Bonghwasan_121
173. Prunus japonica var. nakaii (H.Lev.) Rehder 이스라지
DMZ_Bonghwasan_241
E,M,P
174. Prunus padus L. 귀룽나무 DMZ_Bonghwasan_379E,M
175. Prunus persica (L.) Batsch 복사나무 DMZ_Bonghwasan_19E,P
176. Prunus sargentii Rehder 산벚나무 DMZ_Bonghwasan_24O,P
177. Pyrus ussuriensis Maxim. 산돌배 DMZ_Bonghwasan_420E
178. Rosa multiflora Thunb. 찔레꽃 DMZ_Bonghwasan_446E,M,P
179. Rubus crataegifolius Bunge 산딸기 DMZ_Bonghwasan_147E,M,P
180. Rubus oldhamii Miq. 줄딸기 DMZ_Bonghwasan_252E
181. Rubus parvifolius L. 멍석딸기 DMZ_Bonghwasan_16E
182. Rubus phoenicolasius Maxim. 곰딸기 DMZ_Bonghwasan_48E
183. Sanguisorba officinalis L. 오이풀 DMZ_Bonghwasan_32M,P
184. Sorbaria sorbifolia var. stellipila Maxim. 쉬땅나무 DMZ_Bonghwasan_432O,P
185. Sorbus alnifolia (Siebold & Zucc.) K.Koch 팥배나무
DMZ_Bonghwasan_262
E,P
186. Spiraea fritschiana C.K.Schneid. 참조팝나무 DMZ_Bonghwasan_448O
187. Spiraea prunifolia f. simpliciflora Nakai 조팝나무 DMZ_Bonghwasan_247E,M,O
188. Spiraea salicifolia L.i 꼬리조팝나무 DMZ_Bonghwasan_128E,M,O
189. Stephanandra incisa (Thunb.) Zabel 국수나무 DMZ_Bonghwasan_190S
Leguminosae 콩과
190. Amorpha fruticosa L. 족제비싸리 DMZ_Bonghwasan_158P
191. Amphicarpaea bracteata subsp. edgeworthii (Benth.) H.Ohashi 새콩
DMZ_Bonghwasan_426
E,P
192. Chamaecrista nomame (Siebold) H.Ohashi 차풀 DMZ_Bonghwasan_79E,M,P
193. Desmodium oldhami Oliv. 큰도둑놈의갈고리 P
194. Echinosophora koreensis (Nakai) Nakai 개느삼 DMZ_Bonghwasan_180ENO
195. Kummerowia striata (Thunb.) Schindl. 매듭풀 DMZ_Bonghwasan_65P
196. Lathyrus davidii Hance 활량나물 DMZ_Bonghwasan_331E,M
197. Lespedeza bicolor Turcz. 싸리 DMZ_Bonghwasan_310O,P
198. Lespedeza cyrtobotrya Miq. 참싸리 DMZ_Bonghwasan_82F,O
199. Lespedeza maximowiczii var. tomentella Nakai 털조록싸리
DMZ_Bonghwasan_332
O,P
200. Maackia amurensis Rupr. 다릅나무 DMZ_Bonghwasan_200T
201. Pueraria lobata (Willd.) Ohwi 칡 DMZ_Bonghwasan_449E,M,P,S
202. Robinia pseudoacacia L. 아까시나무 DMZ_Bonghwasan_28P,T
203. Sophora flavescens Solander ex Aiton 고삼 DMZ_Bonghwasan_124M
204. Trifolium pratense L. 붉은토끼풀 DMZ_Bonghwasan_144
205. Trifolium repens L. 토끼풀 DMZ_Bonghwasan_88P
206. Vicia amoena Fisch. ex DC. 갈퀴나물 DMZ_Bonghwasan_119E,P
207. Vicia chosenensis Ohwi 노랑갈퀴 DMZ_Bonghwasan_52P
208. Vicia nipponica Matsum. 네잎갈퀴나물 DMZ_Bonghwasan_388E,P
209. Vicia unijuga A.Braun 나비나물 DMZ_Bonghwasan_10E,P
210. Vicia venosa var. cuspidata Maxim. 광릉갈퀴 DMZ_Bonghwasan_377E
Oxalidaceae 괭이밥과
211. Oxalis corniculata L. 괭이밥 DMZ_Bonghwasan_482E,M
212. Oxalis obtriangulata Maxim. 큰괭이밥 DMZ_Bonghwasan_450E
213. Oxalis stricta L. 선괭이밥 DMZ_Bonghwasan_427E
Geraniaceae 쥐손이풀과
214. Geranium koreanum Kom. 둥근이질풀 M,P
215. Geranium sibiricum L. 쥐손이풀 M.P
216. Geranium thunbergii Siebold & Zucc. 이질풀M.P
Euphorbiaceae 대극과
217. Euphorbia humifusa Willd. ex Schltdl.. 땅빈대 DMZ_Bonghwasan_61M.P
218. Euphorbia sieboldiana Morren & Decne. 개감수 M
219. Securinega suffruticosa (Pall.) Rehder 광대싸리 DMZ_Bonghwasan_49M
Rutaceae 운향과
220. Phellodendron amurense Rupr. 황벽나무 DMZ_Bonghwasan_165M.P
221. Zanthoxylum schinifolium Siebold & Zucc. 산초나무
DMZ_Bonghwasan_109
E
Simaroubaceae 소태나무과
222. Picrasma quassioides (D.Don) Benn. 소태나무 DMZ_Bonghwasan_226F,M
Polygalaceae 원지과
223. Polygala japonica Houtt. 애기풀 DMZ_Bonghwasan_233E,M
Anacardiaceae 옻나무과
224. Rhus javanica L. 붉나무 DMZ_Bonghwasan_4E,M,R
235. Rhus tricocarpa Miq. 개옻나무 DMZ_Bonghwasan_184M
Aceraceae 단풍나무과
226. Acer pictum subsp. mono (Maxim.) Ohashi 고로쇠나무
DMZ_Bonghwasan_184
M,O,P
227. Acer pseudosieboldianum (Pax) Kom. 당단풍나무 DMZ_Bonghwasan_202O
228. Acer tataricum subsp. ginnala (Maxim.) Wesm. 신나무
DMZ_Bonghwasan_155
P
229. Acer triflorum Kom. 복자기 DMZ_Bonghwasan_106O
Balsaminaceae 봉선화과
230. Impatiens nolitangere L. 노랑물봉선 DMZ_Bonghwasan_296P
231. Impatiens textori Miq. 물봉선 DMZ_Bonghwasan_18M
Celastraceae 노박덩굴과
232. Celastrus flagellaris Rupr. 푼지나무 DMZ_Bonghwasan_164
233. Celastrus orbiculatus Thunb. 노박덩굴 DMZ_Bonghwasan_232E,O,R
234. Euonymus alatus f. ciliatodentatus (Franch. & Sav.) Hiyama 회잎나무
DMZ_Bonghwasan_267
E,P
235. Tripterygium regelii Sprague & Takeda 미역줄나무
DMZ_Bonghwasan_407
Staphyleaceae 고추나무과
236. Staphylea bumalda DC. 고추나무 DMZ_Bonghwasan_186E
Rhamnaceae 갈매나무과
237. Rhamnus yoshinoi Makino 짝자래나무 DMZ_Bonghwasan_78
Vitaceae 포도과
238. Ampelopsis brevipedunculata (Maxim.) Trautv. 개머루
DMZ_Bonghwasan_120
239. Ampelopsis tricuspidata (Siebold & Zucc.) Planch. 담쟁이덩굴
DMZ_Bonghwasan_201
O,P
240. Vitis amurensis Rupr. 왕머루 DMZ_Bonghwasan_237E,M,P
Tiliaceae 피나무과
241. Tilia amurensis Rupr. 피나무 DMZ_Bonghwasan_89P,T
242. Tilia mandshurica Rupr. & Maxim. 찰피나무 DMZ_Bonghwasan_80P,T
243. Tilia taquetii C.K.Schneid. 뽕잎피나무 DMZ_Bonghwasan_108P,T
Violaceae 제비꽃과
244. Viola acuminata Ledeb. 졸방제비꽃 DMZ_Bonghwasan_249E
245. Viola albida var. chaerophylloides (Regel) F.Maek. ex Hara 남산제비꽃
DMZ_Bonghwasan_194
246. Viola collina Besser 둥근털제비꽃 DMZ_Bonghwasan_170
247. Viola diamantiaca Nakai 금강제비꽃 DMZ_Bonghwasan_168LC
248. Viola hirtipes S.Moore 흰털제비꽃 DMZ_Bonghwasan_268
249. Viola mandshurica W.Becker 제비꽃 DMZ_Bonghwasan_246E,M,P
250. Viola orientalis (Maxim.) W.Becker 노랑제비꽃 DMZ_Bonghwasan_196
251. Viola phalacrocarpa Maxim. 털제비꽃 DMZ_Bonghwasan_260
252. Viola rossii Hemsl. 고깔제비꽃 DMZ_Bonghwasan_373M
253. Viola selkirkii Pursh ex Goldie 뫼제비꽃 DMZ_Bonghwasan_300
254. Viola seoulensis Nakai 서울제비꽃 DMZ_Bonghwasan_172
255. Viola tokubuchiana var. takedana (Makino) F.Maek. 민둥뫼제비꽃
DMZ_Bonghwasan_408
256. Viola variegata var. chinensis Bunge 자주알록제비꽃
DMZ_Bonghwasan_243
Onagraceae 바늘꽃과
257. Circaea mollis Slebold & Zucc. 털이슬 P
258. Epilobium pyrricholophum Franch. & Sav. 바늘꽃
259. Oenothera biennis L. 달맞이꽃 DMZ_Bonghwasan_56O,P
Alangiaceae 박쥐나무과
260. Alangium platanifolium var. trilobum (Miq.) Ohwi 박쥐나무
DMZ_Bonghwasan_213
E,P
Araliaceae 층층나무과
261. Cornus controversa Hemsl. 층층나무 DMZ_Bonghwasan_41
262. Cornus walteri F.T.Wangerin 말채나무 DMZ_Bonghwasan_15
Araliaceae 두릅나무과
263. Aralia cordata var. continentalis (Kitag.) Y.C.Chu 독활
DMZ_Bonghwasan_333
E,M
264. Aralia elata (Miq.) Seem. 두릅나무 DMZ_Bonghwasan_206E,M
265. Eleutherococcus sessiliflorus (Rupr. & Maxim.) S.Y.Hu 오갈피나무
DMZ_Bonghwasan_31
E,M
266. Kalopanax septemlobus (Thunb.) Koidz. 음나무 DMZ_Bonghwasan_240E,P
Umbelliferae 산형과
267. Angelica amurensis Schischk. 지리강활 DMZ_Bonghwasan_317
268. Angelica anomala Ave-Lall. 개구릿대
269. Angelica decursiva (Miq.) Franch. & Sav. 바디나물 E,M
270. Angelica gigas Nakai 참당귀 E,M
271. Angelica polymorpha Maxim. 궁궁이 DMZ_Bonghwasan_289E,M
272. Bupleurum longeradiatum Turcz. 개시호 E,M
273. Ostericum grosseserratum (Maxim.) Kitag. 신감채 P
274. Peucedanum insolens Kitag. 덕우기름나물 DMZ_Bonghwasan_334E
275. Peucedanum terebinthaceum (Fisch.) Fisch. ex DC. 기름나물
DMZ_Bonghwasan_381
E
276. Pimpinella brachycarpa (Kom.) Nakai 참나물 E,P
277. Sanicula chinensis Bunge 참반디 DMZ_Bonghwasan_81E,M
278. Sanicula rubriflora F.Schmidt ex Maxim. 붉은참반디
DMZ_Bonghwasan_107
P
279. Torilis japonica (Houtt.) DC. 사상자 DMZ_Bonghwasan_146M
Pyrolaceae 노루발과
280. Pyrola japonica Klenze ex Alef. 노루발 DMZ_Bonghwasan_53M
Ericaceae 진달래과M
281. Rhododendron mucronulatum Turcz. 진달래 DMZ_Bonghwasan_282E,O
282. Rhododendron schlippenbachii Maxim. 철쭉 DMZ_Bonghwasan_335O
283. Rhododendron yedoense f. poukhanense (H.Lev.) M.Sugim.
ex T.Yamaz. 산철쭉 DMZ_Bonghwasan_275
O
284. Vaccinium hirtum var. koreanum (Nakai) Kitam. 산앵도나무
DMZ_Bonghwasan_221
E
Primulaceae 앵초과
285. Androsace umbellata (Lour.) Merr. 봄맞이 DMZ_Bonghwasan_20
286. Lysimachia clethroides Duby 큰까치수염 DMZ_Bonghwasan_84E,P
287. Lysimachia vulgaris var. davurica (Ledeb.) R.Kunth 좁쌀풀
DMZ_Bonghwasan_161
288. Primula jesoana Miq. 큰앵초 DMZ_Bonghwasan_451E,O
289. Primula jesoana Miq. 앵초 DMZ_Bonghwasan_234O
Styracaceae 때죽나무과
290. Styrax obassia Siebold & Zucc. 쪽동백나무 DMZ_Bonghwasan_115O,P
Symplocaceae 노린재나무과
291. Symplocos chinensis f. pilosa (Nakai) Ohwi 노린재나무
DMZ_Bonghwasan_198
P
Oleaceae 물푸레나무과
292. Fraxinus rhynchophylla Hance 물푸레나무 DMZ_Bonghwasan_139M,P
293. Ligustrum obtusifolium Siebold & Zucc. 쥐똥나무 DMZ_Bonghwasan_114M
Gentianaceae 용담과
294. Gentiana squarrosa Ledeb. 구슬붕이 DMZ_Bonghwasan_188
295. Gentiana triflora var. japonica (Kusn.) H. Hara 과남풀
DMZ_Bonghwasan_336
LCM
296. Gentiana zollingeri Faw. 큰구슬붕이 DMZ_Bonghwasan_258
Asclepiadaceae 박주가리과
297. Cynanchum ascyrifolium (Franch. & Sav.) Matsum. 민백미꽃
DMZ_Bonghwasan_303
M
298. Cynanchum paniculatum (Bunge) Kitag. 산해박 DMZ_Bonghwasan_70M
299. Cynanchum wilfordii (Maxim.) Hemsl. 큰조롱 DMZ_Bonghwasan_85M
300. Metaplexis japonica (Thunb.) Makino 박주가리 DMZ_Bonghwasan_412E,M,P
Rubiaceae 꼭두서니과
301. Asperula lasiantha Nakai 갈퀴아재비 DMZ_Bonghwasan_285
302. Galium dahuricum Turcz. 큰잎갈퀴 DMZ_Bonghwasan_320
303. Galium spurium var. echinospermon (Wallr.) Hayek 갈퀴덩굴
DMZ_Bonghwasan_3
E,O
304. Galium trachyspermum A.Gray 네잎갈퀴 DMZ_Bonghwasan_169
305. Galium verum var. asiaticum Nakai 솔나물 DMZ_Bonghwasan_71P
306. Rubia akane Nakai 꼭두서니 DMZ_Bonghwasan_294
307. Rubia cordifolia var. pratensis Maxim. 갈퀴꼭두서니 DMZ_Bonghwasan_2
Convolvulaceae 메꽃과
308. Calystegia sepium var. japonicum (Choisy) Makino 메꽃
DMZ_Bonghwasan_299
E,P
309. Calystegia arvensis L.서양메꽃 DMZ_Bonghwasan_152
310. Cuscuta japonica Choisy 새삼 DMZ_Bonghwasan_425M
Boraginaceae 지치과
311. Bothriospermum tenellum (Hornem.) Fisch. & C.A.Mey. 꽃받이
DMZ_Bonghwasan_385
312. Brachybotrys paridiformis Maxim. ex Oliv. 당개지치
DMZ_Bonghwasan_99
313. Brachybotrys erythrorhizon Siebold & Zucc. 지치 DMZ_Bonghwasan_337LCM
314. Trigonotis peduncularis (Trevir.) Benth. ex Hemsl. 꽃마리
DMZ_Bonghwasan_193
E
315. Trigonotis radicans var. sericea (Maxim.) H. Hara 참꽃마리
DMZ_Bonghwasan_175
Verbenaceae 마편초과
316. Callicarpa japonica Thunb. 작살나무 DMZ_Bonghwasan_157O
317. Clerodendrum trichotomum Thunb. 누리장나무 DMZ_Bonghwasan_97E,M,P
Labiatae 꿀풀과
318. Agastache rugosa (Fisch. & Mey.) Kuntze 배초향 DMZ_Bonghwasan_413E
319. Clinopodium chinense var. parviflorum (Kudo) Hara 층층이꽃 E
320. Clinopodium gracile (Benth.) Kuntze 애기탑꽃
321. Elsholtzia ciliata (Thunb.) Hyl. 향유 DMZ_Bonghwasan_453M
322. Elsholtzia splendens Nakai 꽃향유 DMZ_Bonghwasan_386M
323. Isodon excisus (Maxim.) Kudo 오리방풀 DMZ_Bonghwasan_313E
324. Isodon inflexus (Thunb.) Kudo 산박하 DMZ_Bonghwasan_421E
325. Lamium album var. barbatum (Siebold & Zucc.) Franch. & Sav.
광대수염 DMZ_Bonghwasan_288
E,P
326. Leonurus japonicus Houtt. 익모초 DMZ_Bonghwasan_439M
327. Leonurus macranthus Maxim. 송장풀 DMZ_Bonghwasan_431M
328. Lycopus lucidus Turcz. ex Benth. 쉽싸리M
329. Meehania urticifolia (Miq.) Makino 벌깨덩굴 DMZ_Bonghwasan_214E,P
330. Phlomis umbrosa Turcz. 속단 DMZ_Bonghwasan_277E,M
331. Prunella vulgaris var. lilacina Nakai 꿀풀 DMZ_Bonghwasan_50E,M
332. Salvia chanryoenica Nakai 참배암차즈기 DMZ_Bonghwasan_447LCO
333. Salvia chanryoenica Nakai 수골무꽃 DMZ_Bonghwasan_73
334. Stachys japonica Miq. 석잠풀 DMZ_Bonghwasan_153P
Solanaceae 가지과
335. Scopolia japonica Maxim. 미치광이풀 DMZ_Bonghwasan_302LCM
336. Solanum nigrum L. 까마중 DMZ_Bonghwasan_384E,M,P
Scrophulariaceae 현삼과
337. Mazus miquelii Makino 누운주름잎 DMZ_Bonghwasan_11
338. Melampyrum roseum var. ovalifolium Nakai ex Beauverd
알며느리밥풀 DMZ_Bonghwasan_110
339. Melampyrum setaceum (Maxim.) Nakai 애기며느리밥풀
340. Mimulus nepalensis Benth. 물꽈리아재비 DMZ_Bonghwasan_406
341. Pedicularis resupinata L. 송이풀 E,M
342. Phtheirospermum japonicum (Thunb.) Kanitz 나도송이풀
DMZ_Bonghwasan_273
E,M
343. Scrophularia koraiensis Nakai 토현삼 DMZ_Bonghwasan_322M
344. Veronica linariifolia Pall. ex Link 꼬리풀
Phrymaceae 파리풀과
345. Phryma leptostachya var. asiatica H. Hara 파리풀 M
Plantaginaceae 질경이과
346. Plantago asiatica L. 질경이 DMZ_Bonghwasan_77E,M,P
Caprifoliaceae 인동과
347. Lonicera japonica Thunb. 인동덩굴 DMZ_Bonghwasan_440
348. Lonicera maackii (Rupr.) Maxim. 괴불나무 DMZ_Bonghwasan_187E
349. Lonicera praeflorens Batalin 올괴불나무 DMZ_Bonghwasan_236
350. Lonicera subsessilis Rehder 청괴불나무 DMZ_Bonghwasan_257P
351. Sambucus williamsii var. coreana (Nakai) Nakai 딱총나무
DMZ_Bonghwasan_207
E,M,P
352. Viburnum carlesii Hemsl. 분꽃나무
353. Viburnum opulus var. calvescens (Rehder) H. Hara 백당나무 O
354. Weigela florida (Bunge) A.DC. 붉은병꽃나무 DMZ_Bonghwasan_216O,P
355. Weigela subsessilis (Nakai) L.H.Bailey 병꽃나무 DMZ_Bonghwasan_105O,P
Adoxaceae 연복초과
356. Adoxa moschatellina L. 연복초 DMZ_Bonghwasan_435
Valerianaceae 마타리과
357. Patrinia scabiosaefolia Fisch. ex Trevir. 마타리 DMZ_Bonghwasan_338E,M,P
358. Patrinia villosa (Thunb.) Juss. 뚝갈 DMZ_Bonghwasan_400E
359. Valeriana fauriei Briq. 쥐오줌풀 DMZ_Bonghwasan_253E
360. Valeriana fauriei var. dasycarpa Hara 광릉쥐오줌풀 DMZ_Bonghwasan_8E,M
Campanulaceae 초롱꽃과
361. Adenophora triphylla var. japonica (Regel) H. Hara 잔대 E,M
362. Adenophora verticillata Fisch. 층층잔대 E
363. Asyneuma japonicum (Miq.) Briq. 영아자 DMZ_Bonghwasan_312E
364. Campanula punctata Lam. 초롱꽃 DMZ_Bonghwasan_501O
365. Codonopsis lanceolata (Siebold & Zucc.) Trautv. 더덕
DMZ_Bonghwasan_12
E,M,P
366. Hanabusaya asiatica (Nakai) Nakai 도라지 DMZ_Bonghwasan_339M,O
Compositae 국화과
367. Achillea alpina L. 톱풀 E,M
368. Adenocaulon himalaicum Edgew. 멸가치 DMZ_Bonghwasan_209E
369. Ainsliaea acerifolia Sch.Bip. 단풍취 DMZ_Bonghwasan_391E
370. Ambrosia artemisiifolia L. 돼지풀 DMZ_Bonghwasan_101
371. Ambrosia trifida L. 단풍잎돼지풀 DMZ_Bonghwasan_98
372. Artemisia gmelini Weber ex Stechm. 더위지기 DMZ_Bonghwasan_340M,P
373. Artemisia japonica Thunb. 제비쑥 DMZ_Bonghwasan_76E,P
374. Artemisia keiskeana Miq. 맑은대쑥 DMZ_Bonghwasan_401E,M,P
375. Artemisia princeps Pamp. 쑥 DMZ_Bonghwasan_434E,M
376. Artemisia stolonifera (Maxim.) Kom. 넓은잎외잎쑥
DMZ_Bonghwasan_129
E,P
377. Aster ageratoides Turcz. 까실쑥부쟁이
378. Aster maackii Regel 좀개미취 DMZ_Bonghwasan_112E
379. Aster pilosus Willd. 미국쑥부쟁이
380. Aster scaber Thunb. 참취 E,P
381. Aster tataricus L.f. 개미취 DMZ_Bonghwasan_270E,M,P
382. Atractylodes ovata (Thunb.) DC. 삽주 DMZ_Bonghwasan_341E,M,P
383. Bidens frondosa L. 미국가막사리 DMZ_Bonghwasan_140P
384. Bidens parviflora Willd. 까치발E,M
385. Carduus crispus L. 지느러미엉겅퀴 DMZ_Bonghwasan_40E,M
386. Bidens frondosa L. 담배풀 DMZ_Bonghwasan_342P
387. Bidens parviflora Willd. 여우오줌 DMZ_Bonghwasan_111E,M
388. Carpesium triste Maxim. 두메담배풀 DMZ_Bonghwasan_298E,M,P
389. Cirsium japonicum var. maackii (Maxim.) Matsum. 엉겅퀴
DMZ_Bonghwasan_156
390. Cirsium setidens (Dunn) Nakai 고려엉겅퀴 DMZ_Bonghwasan_374E
391. Conyza canadensis (L.) Cronquist 망초 DMZ_Bonghwasan_402E
392. Crepidiastrum chelidoniifolium (Makino) Pak & Kawano 까치고들빼기
DMZ_Bonghwasan_96
E
393. Crepidiastrum denticulatum (Houtt.) Pak & Kawano 이고들빼기
DMZ_Bonghwasan_437
E,P
394. Crepidiastrum sonchifolium (Bunge) Pak & Kawano 고들빼기
DMZ_Bonghwasan_183
E,P
395. Dendranthema boreale (Makino) Ling ex Kitam. 산국 M,P
396. Dendranthema indicum (L.) DesMoul. 감국 DMZ_Bonghwasan_94M,P
397. Dendranthema zawadskii (Herb.) Tzvelev 산구절초 M,P
398. Dendranthema zawadskii var. latilobum (Maxim.) Kitam. 구절초M,P
399. Erigeron annuus (L.) Pers. 개망초
400. Erigeron strigosus Muhl. 주걱개망초 DMZ_Bonghwasan_113
401. Eupatorium japonicum Thunb. 등골나물 E,P
402. Eupatorium makinoi var. oppisitifolium (Koidz.) Kawahara & Yahara
골등골나물
E,P
403. Galinsoga ciliata (Raf.) S.F.Blake 털별꽃아재비 DMZ_Bonghwasan_283
404. Gnaphalium affine D.Don 떡쑥 DMZ_Bonghwasan_135E,P
405. Hemistepta lyrata Bunge 지칭개 DMZ_Bonghwasan_174E,P
406. Hieracium umbellatum L. 조밥나물 DMZ_Bonghwasan_37E,P
407. Ixeris stolonifera A.Gray 좀씀바귀 DMZ_Bonghwasan_444P
408. Ixeris strigosa (H.Lev. & Vaniot) J.H.Pak & Kawano 선씀바귀
DMZ_Bonghwasan_428
E,P
409. Lactuca indica L. 왕고들빼기 DMZ_Bonghwasan_281E,M,P
410. Lactuca triangulata Maxim. 두메고들빼기 DMZ_Bonghwasan_297P
411. Leibnitzia anandria (L.) Turcz. 솜나물 DMZ_Bonghwasan_278E,P
412. Ligularia fischeri (Ledeb.) Turcz. 곰취 DMZ_Bonghwasan_376E
413. Matricaria matricariodes Porter 족제비쑥 DMZ_Bonghwasan_159E,P
414. Parasenecio auriculata var. kamtschatica (Maxim.) H.Koyama
나6래박쥐나물 DMZ_Bonghwasan_295
E
415. Petasites japonicus (Siebold & Zucc.) Maxim. 머위
DMZ_Bonghwasan_403
E,M,P
416. Saussurea grandifolia Maxim. 서덜취 DMZ_Bonghwasan_307E,P
417. Saussurea pseudogracilis Kitam. 가야산은분취 DMZ_Bonghwasan_47E,P
418. Saussurea pseudogracilis Kitam. 각시취 E
419. Saussurea tanakae Franch. & Sav. ex Maxim. 당분취 P
420. Scorzonera albicaulis Bunge 쇠채 DMZ_Bonghwasan_228VUE,P
421. Serratula coronata var. insularis (Iljin) Kitam. 산비장이E
422. Sigesbeckia glabrescens (Makino) Makino 진득찰M,P
423. Solidago virgaurea subsp. asiatica Kitam. ex Hara 미역취
DMZ_Bonghwasan_141
E,M
424. Syneilesis palmata (Thunb.) Maxim. 우산나물 DMZ_Bonghwasan_343
425. Synurus deltoides (Aiton) Nakai 수리취E,P
426. Taraxacum officinale Weber 서양민들레 DMZ_Bonghwasan_224E
427. Taraxacum platycarpum Dahlst. 민들레 E
428. Tephroseris kirilowii (Turcz. ex DC.) Holub 솜방망이
DMZ_Bonghwasan_227
E
429. Youngia japonica (L.) DC. 뽀리뱅이 DMZ_Bonghwasan_23E
Liliaceae 백합과
430. Allium macrostemon Bunge 산달래 DMZ_Bonghwasan_305E
431. Allium monanthum Maxim. 달래 DMZ_Bonghwasan_392E
432. Allium thunbergii G.Don 산부추 E
433. Asparagus schoberioides Kunth 비짜루 DMZ_Bonghwasan_145E
434. Convallaria keiskei Miq. 은방울꽃 DMZ_Bonghwasan_238M
435. Disporum smilacinum A.Gray 애기나리 DMZ_Bonghwasan_505E,P
436. Disporum viridescens (Maxim.) Nakai 큰애기나리 DMZ_Bonghwasan_259E,P
437. Erythronium japonicum (Balrer) Decne. 얼레지 DMZ_Bonghwasan_279E,M
438. Heloniopsis koreana Fuse & al. 처녀치마 DMZ_Bonghwasan_255
439. Hemerocallis fulva (L.) L. 원추리 E,M,O
440. Lilium amabile Palib. 털중나리 DMZ_Bonghwasan_163E,M
441. Lilium tsingtauense Gilg 하늘말나리 DMZ_Bonghwasan_344E,M,O,P
442. Maianthemum bifolium (L.) F.W.Schmidt 두루미꽃
DMZ_Bonghwasan_397
443. Paris verticillata M.Bieb. 삿갓나물 DMZ_Bonghwasan_423E
444. Polygonatum inflatum Kom. 퉁둥굴레 DMZ_Bonghwasan_261
445. Polygonatum involucratum (Franch. & Sav.) Maxim. 용둥굴레
DMZ_Bonghwasan_33
E,P
446. Polygonatum lasianthum Maxim. 죽대 DMZ_Bonghwasan_251
447. Polygonatum odoratum var. pluriflorum (Miq.) Ohwi 둥굴레
DMZ_Bonghwasan_59
E,P
448. Scilla scilloides (Lindl.) Druce 무릇 E
449. Smilacina japonica A.Gray 풀솜대 DMZ_Bonghwasan_44
450. Smilax nipponica Miq. 선밀나물 DMZ_Bonghwasan_309E,P
451. Smilax sieboldii Miq. 청가시덩굴 DMZ_Bonghwasan_83E,P
452. Streptopus ovalis (Ohwi) F.T.Wang & Y.C.Tang 금강애기나리
DMZ_Bonghwasan_290
LC
453. Veratrum maackii var. japonicum (Baker) T.Schmizu 여로
DMZ_Bonghwasan_311
M
454. Veratrum oxysepalum Turcz. 박새 DMZ_Bonghwasan_411M
Dioscoreaceae 마과
455. Dioscorea batatus Decne. 마 DMZ_Bonghwasan_63E,M,P
456. Dioscorea nipponica Makino 부채마 DMZ_Bonghwasan_21E,P
457. Dioscorea tokoro Makino 도꼬로마 DMZ_Bonghwasan_13E,M
Iridaceae 붓꽃과
458. Iris rossii Baker 각시붓꽃 DMZ_Bonghwasan_2179O,P
459. Iris osanguinea Donn ex HornY.N.Lee 붓꽃 DMZ_Bonghwasan_22VUM,O,P
Juncaceae 골풀과
460. Juncus effusus var. decipiens Buchenau 골풀 DMZ_Bonghwasan_125M,P
461. Luzula capitata (Miq.) Miq. 꿩의밥 DMZ_Bonghwasan_272
Commelinaceae 닭의장풀과
462. Commelina communis L. 닭의장풀 DMZ_Bonghwasan_57E,M,P
463. Streptolirion volubile Edgew. 덩굴닭의장풀 DMZ_Bonghwasan_100E
Gramineae 벼과
464. Agrostis clavata Trin. 산겨이삭 DMZ_Bonghwasan_304P
465. Arthraxon hispidus (Thunb.) Makino 조개풀 DMZ_Bonghwasan_442P
466. Arundinella hirta (Thunb.) Koidz. 새 DMZ_Bonghwasan_346P
467. Arundinella hirta var. ciliata Koidz. 털새
468. Beckmannia syzigachne (Steud.) Fernald 개피 DMZ_Bonghwasan_123P
469. Calamagrostis arundinacea (L.) Roth 실새풀 DMZ_Bonghwasan_27P
470. Calamagrostis epigeios (L.) Roth 산조풀 DMZ_Bonghwasan_150P
471. Cymbopogon tortilis var. goeringii (Steud.) Hand.-Mazz. 개솔새 P
472. Dactylis glomerata L. 오리새 DMZ_Bonghwasan_314P
473. Diarrhena fauriei (Hack.) Ohwi 광릉용수염P
474. Diarrhena mandshurica Maxim. 껍질용수염 P
475. Digitaria ciliaris (Retz.) Koel. 바랭이
476. Digitaria violascens Link 민바랭이P
477. Echinochloa crusgalli (L.) P.Beauv. 돌피E,S
478. Eleusine indica (L.) Gaertn. 왕바랭이P
479. Eragrostis ferruginea (Thunb.) P.Beauv. 그령 P
480. Eragrostis multicaulis Steud. 비노리 DMZ_Bonghwasan_68P
481. Eriochloa villosa (Thunb.) Kunth나도개피 P
482. Festuca arundinacea Schreb. 큰김의털
483. Festuca ovina L. 김의털 DMZ_Bonghwasan_271P
484. Hierochloe odorata (L.) P.Beauv. 향모 DMZ_Bonghwasan_284
485. Miscanthus sinensis var. purpurascens (Andersson) Rendle 억새 P
486. Oplismenus undulatifolius (Ard.) P.Beauv. 주름조개풀
DMZ_Bonghwasan_39
P
487. Panicum bisulcatum Thunb. 개기장 E,P
488. Panicum dichotomiflorum Michx. 미국개기장P
489. Pennisetum alopecuroides (L.) Spreng. 수크령P
490. Phleum pratense L. 큰조아재비 DMZ_Bonghwasan_86P
491. Poa pratensis L. 왕포아풀 DMZ_BonghwasanP
492. Poa sphondylodes Trin.포아풀 DMZ_Bonghwasan_43P
493. Sasa borealis (Hack.) Makino 조릿대 E,M,P
494. Setaria faberii Herrm. 가을강아지풀 P
495. Setaria glauca (L.) P.Beauv. 금강아지풀 P
496. Setaria viridis (L.) P.Beauv. 강아지풀 DMZ_Bonghwasan_269P
497. Spodipogon cotulifer (Thunb.) Hack. 기름새P
498. Spodipogon sibiricus Trin. 큰기름새 P
499. Themeda triandra var. japonica (Willd.) Makino 솔새 P
Araceae 천남성과
500. Arisaema amurense Maxim. 둥근잎천남성 DMZ_Bonghwasan_60M,P
501. Arisaema amurense f. serratum (Nakai) Kitag. 천남성
DMZ_Bonghwasan_256
M,P
502. Arisaema peninsulae Nakai 점박이천남성 DMZ_Bonghwasan_245M,P
Cyperaceae 사초과
503. Bulbostylis densa (Wall.) Hand.-Mazz. 꽃하늘지기
504. Carex biwensis Franch. 솔잎사초 DMZ_Bonghwasan_430P
505. Carex bostrychostigma Maxim. 길뚝사초 DMZ_Bonghwasan_291P
506. Carex breviculmis R.Br. 청사초 DMZ_Bonghwasan_176P
507. Carex dimorpholepis Steud. 이삭사초 DMZ_Bonghwasan_438P
508. Carex forficula Franch. & Sav. 산뚝사초 DMZ_Bonghwasan_178P
509. Carex humilis var. nana (H.Lev. & Vaniot) Ohwi 가는잎그늘사초
DMZ_Bonghwasan_371
510. Carex japonica Thunb. 개찌버리사초 DMZ_Bonghwasan_287P
511. Carex laevissima Nakai 애괭이사초 DMZ_Bonghwasan_74P
512. Carex lanceolata Boott 그늘사초 DMZ_Bonghwasan_167P
513. Carex lasiolepis Franch. 난사초P
514. Carex neurocarpa Maxim.괭이사초 DMZ_Bonghwasan_126
515. Carex polyschoena H.Lev. & Vaniot 가지청사초 DMZ_Bonghwasan_1P
516. Carex siderosticta Hance 대사초 DMZ_Bonghwasan_203P
517. Carex miyabei Franch. 융단사초 DMZ_Bonghwasan_35
518. Cyperus amuricus Maxim. 방동사니 MZ_Bonghwasan_143
519. Cyperus difformis L. 알방동사니
520. Cyperus microiria Steud. 금방동사니
521. Kyllinga brevifolia Rottb. 파대가리
522. Lipocarpha microcephala (R.Br.) Kunth 세대가리
Orchidaceae 난초과
523. Cephalanthera longibracteata Blume 은대난초 DMZ_Bonghwasan_75
524. Liparis kumokiri F.Maek. 옥잠난초 DMZ_Bonghwasan_315
525. Oreorchis patens (Lindl.) Lindl. 감자난초 DMZ_Bonghwasan_286
z1: Rare plants, 2: Endemic plants, 3: Degree of Korean floristic regional plants, 4: Naturalized plants, 5: Usefulness.

References

1
Choi, H.J. and K. Heo. 2009. Flora Monitoring of Yongneup, an Wetland, in Mt. Daeam. Korean Journal of Nature Conservation 3(2):93-104 (in Korean with English abstract).
2
Choi, G.R., J.H. Youn, J.G. Sim and D.Y. Shin. 2009. Flora of several mountains (Dosolsan-Daewoosan-Gachilbong) adjacent to Punchbowl. The 2009 Conference of the Korean Society for Plant Biotechnology, Korea. p. 244 (in Korean).
3
Chung, G.Y., K.S. Chang, J.M. Chung, H.J. Choi, W.P. Paik and J.O. Hyun. 2017. A checklist of endemic plants on the Korean Peninsula. Korean Journal of Plant Taxonomy 47(3): 264-288 (in Korean with English abstract).
4
Han, J.S. and K.O. Yoo. 2010. Flora of Baekseoksan (Yanggu-gun, Gangwon-do). Korean Journal of Nature Conservation 4(2):68-80 (in Korean with English abstract).
5
Heo, T.I., H.T. Shin, S.J. Kim, J.W. Lee, S.Y. Jung and J.B. An. 2017. The flora of Gwangchiryeong area adjacent to DMZ. Korean J. Environ. Ecol. 31(1):01-23 (in Korean with English abstract).
6
Kang, J.S., J.S. Han, K.S. Cheon, K.A. Kim,Y.H. Park and K.O. Yoo. 2015. Floristic study of Mt. Hanseok (Inje-gun, Gangwon-do). Korean J. Pl. Taxon. 45(1): 45-71 (in Korean with English abstract).
7
Kim, C.H. 2000. Assessment of natural environment -Ⅰ. Selection of Plant Taxa -. J. Kor. Environ. Biol. 18(1):163-198 (in Korean).
8
Kim, S.J., H.T. Shin, J.B. An, J.W. Yoon, J.W. Lee and T.I. Heo. 2017. Flora of Mt. Samyeong (Yanggu-gun, Gangwon-do) in DMZ area of Korea. Korean J. Plant Res. 30(2):191-212 (in Korean with English abstract).
9
Kim, K.A., J.S. Han, K.S. Cheon, Y.H. Park. J.S. Kang and K.O. Yoo. 2014. Floristic study of Mt, Dosol and its adjacent areas (Yanggu-gun, Gangwon-do). Korean J. Pl. Taxon. 44(1): 59-76 (in Korean with English abstract).
10
Kim, N.J., N.Y. Kim, Y.S. Kim, H.B. Lee, Y.S. Kim and W.G. Park. 2011. Flora study of Simjeok swamp in Sohwa-myon, Inje-gun. The 2011 Conference of the Forest Research, Korea, pp. 374-376 (in Korean).
11
Koh, K.S., I.G. Kang, M.H. Suh, J.H. Kim, K.D. Kim, J.H. Kil, H.I. Rhu, D.S. Kong, E.B. Lee and E.S. Chun. 1995. Survey for Ecological Impact by Naturalized Organism (Ⅰ). National Institute of Environmental Research, Incheon, Korea. pp. 1-215 (in Korean).
12
Korean Fern Society. 2005. Ferns and Fern Allies of Korea. Geobook, Seoul, Korea (in Korean).
13
Korea Forest Service and Korea National Arboretum. 2009. Distribution Maps of Vascular Plants in Korea Peninsula; Ⅵ. Central Province (Gangwon-do), Daejeon, Korea (in Korean).
14
Korea National Arboretum. 2004. Illustrated Grasses of Korea. Korea National Arboretum, Pocheon, Korea (in Korean).
15
Korea National Arboretum. 2009. Rare Plants Data Book of Korea. Geobook Publishing Co., Seoul, Korea (in Korean).
16
Korea National Arboretum. and The Plant Taxonomic Society of Korea. 2007. A Synonymic List of Vascular Plants in Korea. Korea National Arboretum, Pocheon, Korea (in Korean).
17
Lee, C.H. and K.H. Lee. 2015. Pteridophytes of Korea: Lycophytes & Ferns. GEOBOOK, Seoul, Korea (in Korean).
18
Lee, T.B. 1976. Vascular plants and their uses in Korea. Bull. Kwanak Arb. 1:1-137 (in Korean). 2003. Coloured Flora of Korea. Vol. Ⅰ,Ⅱ. Hyangmunsa, Seoul, Korea (in Korean).
19
Lee, Y.M., S.H. Park, S.Y. Jung, S.H. Oh and J.C. Yang.2011. Study on the current status of naturalized plants in South Korea. Korean J. Pl. Taxon. 41(1): 87-101 (in Korean with English abstract).
20
Lee, Y.N. 2006. New Flora of Korea. Vol. Ⅰ,Ⅱ. Gyohaksa, Seoul, pp. 975, 885 (in Korean).
21
Melchior, H. 1964. A Engler's Syllabus der Pflanzenfamilien, Band II. Gebruder Bornteaeger, Berlin, Germany.
22
Ministry of Environment. 2012. A Guide to the 4th National Natural Environment Research. Ministry of Environment, Gwacheon, Korea (in Korean).
23
Min, W.K., C.S. Chang, J.I. Jeon, H. Kim and D.Y. Choi. 2000. Flora of Mt. Dae-am-san. Bull. of Seoul Nat'l Univ. Arboretum 20:30-82 (in Korean with English abstract).
24
National geographic information institute. 2008. A book on Origins of the Geographical Name in Korea; Central region of Korea. Jinganbook. Seoul, Korea (in Korean).
25
Oh, B.U., D.G. Cho, K.S. Kim and C.G. Jang. 2005. Endemic vascular plants in the Korean Peninsula (1st step result). Korea National Arboretum (in Korean).
26
Park, S.H. 2009. New Illustrations and Photographs of Naturalized Plants of Korea. Ilchokak. Seoul, Korea (in Korean).
27
Ryu, S.H. and S.D. Kim. 2006. The flora of Yong_Neup and vegetation distribution of high moor in Mt. Daeam. The 2009 Conference of the Korean Society of Environment and Ecology. pp. 133-135 (in Korean).
28
Yanggu-gun. 2014. The Documentary Book of Yanggu-gun. Yanggu-gun. Korea. pp. 31-217 (in Korean).
29
Yim, Y.J. and E.S. Jeon. 1980. Distribution of naturalized plants in the Korean Peninsula. J. Plant Biol. 23:69-83 (in Korean with English abstract).
30
Korea National Arboretum. 2014. A synonymic list of vascular plants in Korea. http://www.nature.go.kr/kpni/
31
Gangwond-do. 2014. Open data portal of Gangwond-do. http://data.gwd.go.kr/index
32
Yanggu-gun. 2015. Statistics annual report of Yanggu-gun. http://www.yanggu.go.kr/
페이지 상단으로 이동하기